1. I PATHIAN HMING ZAH RAWH                         Exo 20 : 7

THUHMAHRUAI:   He thu hi dt 1.1.97 tukṭhuan ei hma in Tlabung Police Station ah O C a kan awm lai a Lalpa min p>k ani. Sinai Tl^ng ah Lalpan Mosia hn>n ah D^n 10 leh a ziakna Lungph>k pahnih a pe a. Ch<ng zingah chuan kan Thupui I PATHIAN HMING A NARAN IN SAWI SUH tih thu hi a 3-na ah a tel ve a. Tin, a dang te n>n uluk taka siam Thuthlung Bawm chh<ngah dah thlap ani a, Pathian Thu angin kum 7 danah chauh chhiar chhuah \hin t<r ani. He thu hrim hrim hi chu Kristian tawh phawt chuan kan naupan lai ata tawh, vawi eng emaw z^t kan hriat tawh hnu a ni \heuh ngei ang. Kei pawhin vawi eng emaw z^t chu mi chhiar ri ka hre tawh a, ka chhiar ve tawh bawk a, ka sawi ve puat puat tawh bawk. Mahse a awmze ril z^wk chu ka lo la hre lo ni in ka hre ta. An sawi ka hriat chu: Israel Puithiam ten hmas^ng D^n Bu an han copy chu an tia l^wm: “An han uluk mai mai khawp a; LOGOS tih in ziak an hmuh rual rual hian an pen or kawlawm chu an dah tawp a. An haw vang vang a, an va inbual fai leh t> t> a, chutah fimkhur >m >m, \i >m >m mai in an rawn veh phei leh d>n d>n a, L kha uluk >m >m maiin an han ziak hr^m a. =awng\ai reng chungin an haw leh vang vang a, an va in bual fai leh var a, a hma aimaha uluk in an rawn kal leh a, O kha uluk >m >m in an han ziak leh hr^m a. Chutiang hlir chuan an ziak chh^wng thin,” an ti a. “Chu hawrawp ringawt pawh chuan ziah n^n chawlhkar 1 aia tam te a daih,” an ti nia! A chhan chu: chu LOGOS chu PATHIAN kan tih mai an zah leh hlauh ber mai hming chu anih v^ng mai ani ^wm e. Hei v^ng hi ani ^wm e, hm^nlai in Bible ti ila D^n Bu hi a tam loh! A ziah chh^wn hi a lo khirh >m anih teh khuk hi!

1.  Khawi khua ah leh v>ngah pawh a tl^ngpuiin Kumhlui thlah z^n ah hi chuan =halai leh =halai lo pawh, zaikh^wm peih ve l>m lo te pawhin chhangkan, ^r kan, zu in ho, etc leh lo in terek kan tum \hin. Kawppui t<r \hian kan dap \hin anih kha. Ch<ng hlimhlawp b^wl tum zingah rau rau chuan z< ruih av^nga insual buai a awlsam a, an awm deuh ngei ngei bawk. Kohhran in programme a siam laiin, a lehlam ah chuan Krismas te ang lo deuh hlek a ngaihna rilru kan nei a, kan rilru hi Kohhran lam ah kan kal tir lo anih rau rau chuan han in relax ch^ng a awm ve \hin v^ng ani ngei ang. Chu chuan a hmazawng ai a zal>n z^wk a inngaihna thinlung min neih tir \hin ani. Hei hi Kohhran buatsaih mah nise, ruai\hehna hmun ah pawh hmuh t<r a awm fo ani.

2.  1996 Kum hlui thlah z^n ani a, hmun tin leh kum tin a kan tih d^nin he mi z^n pawh hian duty t<r te ka detail a, kumhlui thlah boruak a daih hma chu tumah relax lo t<rin ka brief a, kei ngei pawh chu khawi dang a v^k chhuak lovin In ah ka awm ani. Zanlai a p>l tawh a, chutia p^wn lam boruak te ngai ch^ng a ka awm reng lai chuan insual buai an awm a, ka hnuaia ka thawhpui ASI pakhat chuan Tlabung pa pakhat, pa te tak t> zu rui chu kut a lo thl^k na deuh ni ^wmin min han hrilh ta a. A hmun lam chu ka pan vat a. Thil awmd^n chu ka han chhui ta a. Sawi t^k ang kh^n pavalai leh \halai deuh ho, zu in rui ph<r chu khawlai ah hian an lo in sual a. =helh an tumna lamah chu pa te chuan kut a lo tuar na deuh ni ^wm tak ani. Tichuan Hospital an pan pui ngh^l a. A kut thl^ktu chuan case neih te a hlauh av^ng in ngaihdam te a lo han dil a. Pathian hmingin an lo ngaidam ve mai bawk a.

3.   A lehlam ah heihi kan khua ani a. OC ka ni bawk a, quarters ah kan chh<ngkua a khawsa kan ni. Kut thl^ktu chu ka hnuaia mi ani bawk. Chuv^ngin an inrem leh vat d^n t<r zawn chu tih t<r \<l hmasa ber chu ani ta reng reng in ka ngai ta ani. Keimah in hma ka l^k vak hma in, anmahni chu an in ngaidam ta a. Chutia an in ngaihdam t^kah chuan ziaka an in ngaihdamna chu ka demand ve thung a. Chung thil neuh neuh te chu buaipui chuan ka tlaiv^r chu ani ve ta d>r mai a. Zing khawv^r hnu chuan an in ngaihdam na lehkha pawh chu kut tuartu nau nula chuan kan quarters kawt a ka awm laiin min rawn pe ta a. Ka han chhiar a, PATHIAN HMING IN an lo ngaidam ani tih chu chiang takin an ziak kalh mai. Ka l^wm >m >m mai ani. Engmah tih zui tur ka nei ta love. He Police Station a ka awm thl^k nachhan kha kum 1995 t^wp lamah Khojoysury BSF hovin MZP te an man a, an hrem nat deuh av^nga OC chunga lungawi lova an OC zu thl^k t<ra tirh thl^k ka ni a, ka tih \hat >m lam v^ng ni lovin he khaw chhuak ka nih av^ng ngawt hian Police huatna rilru chu a bo \an m>k ani tawh a, chutih lai a tih thar a a awm leh chuan a fel d^wnin ka hre lova, hetia hmehmih a a han awm leh chu ka l^wm >m >m mai ani.

4.   Tichuan Inkh^wm ve mai tum in ka in siam ve \an thei d^wn ta in ka in hria. Mahse 8:00 am v>lah chuan, chu nula bawk chu a lo kal leh a. Ziak in FIR thar hi a rawn keng leh a, min rawn pe leh ta a. Ka lung a awilo nasa ta hle mai a. A chhan ka zawh chuan Pathian hming kh^n an ngaidam kha ani na a, B<nghmun ah kut tuar tu nupui chu Krismas leh Kumthar hmang t<rin a kal a. A hma kh^n an lo la r^wn hman lova, a nupui thu la ve tal lo chuan lo in ngaihdam ngawt kha \ha an ti lo leh deuhva, kut tuartu pawh na lutuk chu nilo mahse damdawi in ah ala awm reng tho bawk si a, chuv^ngin case siam leh z^wk kha \ha an tih av^ngin F.I.R. chu an rawn submit hran lehta ani tih a sawi a. Tichuan amah nula chu an in ngaihdamna a Pathian hminga ngaidam an nih thu an ziak kha an duh d^n a an ziak anih leh nih loh ka z^wt \ha leh ngat a. An duh d^n tak a ziak an ni tih min hrilh a. Mahse heti hi ani leh silo thei ta lo ani tih min hrilh zui ani. A thu rawnsawi chuan ka thinlung chh<ngril min d>nga, min shock na hle mai. In ngaidam hrim hrim se tih v^ng lam pawh ani tawh lo, thil hmuh sual an nei a, an hmuh sual chu hrilh an ngai ta ani e, anih loh v>k leh an thil bawhchhiat chu hrilh an ngai a, an ti lui z>l anih chuan an palz<t Pathian in an chungthu chu a r>l ang tih lam daih ani ta. Tichuan he Thuchah hi p>kin ka awm ta anih chu.

5.    He thu min rawn hrilh leh tu hi Nula fel tak ani a, hlimna ah pawh a kal nasa ve >m >m mai a. A pa chu a inkh^wm d^wn loh thu leh an In a a awm d^wn thu min hrilh a. Tichuan, “I pa chu lo han hrilh la, ka hmu duh a, ka rawn kal d^wn nia,” tiin ka chah a. Chaw te ka ei a, kei pawh Inkh^wm ta lo chuan chu thu buaipui t<r chuan ka ASI chu hruai in ka kal ta ngh^l a. An pat> a In ah kan l<t hmasa a. Ani pawh chuan a fanu sawi tho chu an thu tl<kna a nih thu te chu min hrilh a. Kei chuan, “In mak ka ti hle mai a. Ka duh ber chu Inngaidam tawn ula tih hi ani. Eng chu ka la sawi lo na a, In ink^ra remna siam t<ra hmal^k hi ka inthlahrung lo. In ngaidam duh a, in ngaidam a, chumi hnu ah tunah hian FIR in rawn submit leh a. Thil 1 ka z^wt duh che a. I huat thu ani >m lovang a, Pathian hi nge in inchh<ng ah hian lal z^wk a, In Monu?” ka ti ta thut mai a. Ka thu sawi chuan a barakhaih hle mai a, min han z^wt chiang leh a, ka sawi \ha leh a. Tah chuan, “E khai, ka lo la ngaihtuah ngai hauh loh thil anih chu. Ani chu Mo ani a, kan dah lal z^wk lul lo asin, chuv^ngin ka thu chu nise, kan report leh hnuhnawh hauh lo ang,” a ti ta mai a. A hre fiah chiang ta khawp mai. L^wmthu ka hrilh a, kut tuar te In lam pan chuan kan kal leh ta a.

6.   A kut tuar tu Pa chu alo awm a, a ni pawh chu Kumthar t<k e ti lo chuan a lo Inkh^wm peih lova. Ani hi chu a hma a kan hmuh hmasak an patea ai mah kh^n ka n>la, ka ngam z^wk bawk a. An In chh<ng ka luh chuan \hut pawh \hu lo leh pehh>l awm sek sek lo chuan, thudang reng reng sawi lovin kan thu ah ka l<t ngh^l a, “ Pu a, Kristian i ni em? Isua Krista hi Pathian ani a, Fapa ani a, Thlarau Thianghlim n>n an 3 in pumkhat an ni tih i ring em? Nge Hindu, Muslim or Buddhist or ringlotu i nih?” ka ti a. A lung a awi vak lo. “Kristian ka ni tih te chu i hre sa reng ani l^wm ni?” min lo ti a. “Ka awih ta lo, i ni theiin ka hre ta lo,” ka ti lui leh ngat a. “Engah nge chu  thu chu i rawn sawi a, ringtu ni lote a min rawn puh?” mi rawn ti rum ta ^l mai a. Kei chuan,“Kristian te chuan kan Pathian hi kan zah a. A hming hi a nar^nin kan sawi ngai lo. Nang erawh chu Kristian i nih pawhin Lal Isua leh A Pa Pathian khi engahmah i ti lo. I monu ai a hniam ah i dah chh<ng chuan Kristian a i in sawi ve hi pawm a har anih hi. Niz^nah ‘Pathian Hmingin ka ngaidam’ in ti a. I monu in ngaihdam a rawn phal leh loh in rin av^ng ringawtin ngaihdam leh loh in r>l thlu leh a, I Pathian hming chu engah mah i ti lo. I monu chuan i lakah chuan kan Pathian aiin thu a nei a, Ama hminga in Inremna pawh chu a rawn lehthal thei a ni a. In dah lal z^wk tih na chiah ani. I monu hi i pathian anih hi! I zak em? Pathian hming a nar^nin sawisuh tih kan Bible ah hian kan nei a. Lei & Van Lalber nei tu, ringtu te hi chuan thil dang zawng zawng aiin Amah chu kan dah lal a, kan zah >m >m mai ani. In chh<ngkua pawh hian in dah lal z^wk ni in ka lo ngai \hin che u. Biak In bulah in awm a. I fanu, In thu s<t leh thu min rawn hrilh leh tu phei hi chu, thlarau mi leh nula fel ber p^wl niin ka hre ve a. Ani phei hi chu he lai v>l nula zing ah rau rau hi chuan rinna lama ka lo chhuan rilr<k ber ani. Mihlim ani a, Lalpa fak ning ngai lova, l^m ning ngai lo niin ka lo hria a. He ti mai mai hi chuan thil hi ti mai mai mah ta che,” ka ti ta khawl mai a. A ngaihtuah hun chh<ng kha 5 - 10 second emaw chauh ani. A monu chu a dah lal z^wk loh thu a sawi a. A hriat sual chu a hmu chhuak a. “E a ni tak maw? Ka lo ngaihtuah hauh lova, ka tisual anih chu. Kan ngaidam ani tawh tak a, tumah in engmah kan sawi leh  tawh lovang. Lalpan min ngaidam mawlh rawh se. Kan lo tisual palh ani.” a ti thei ta. A rawn report lehna lehkha chu min l^ksak a, amah ngei chuan a pawt thl>r leh ta a. Kumthar t<kah an chh<ngkua chu thuchah rorum leh dangdai in a deng ngei mai; mahse an hlimna siam leh tu ani miau mai!

7. A thu ah Lalpa Pathian hi a ch>ng tlat ani tih a lang chiang hle in ka hria. A nar^na A hming sawi a duh loh zia pawh a chiang ani. Chutih rual rual chuan, report loh mai ani lo. An tisual ngei ani tih hriatna, lehkha chu amah chuan, a pawtthl>r a, Pathian hn>nah a lo tih dik loh av^ngin ngaihdam a dil leh ngh^l thei kha a ropui hle in ka hria a. Pathian hre mi tak chh<ngkua ani tih a ti lang hle in ka hria. Kum 1997 New Year t<k chu Inkh^wm ai a, at^n a hun hlu leh hl^wk ani a, a fapa av^ng te chu ani ang a, a lo inkh^wm lo kha ani a. Mahse chu kan hun hman chu amah leh keimah ngei pawh chuan Pathian thu hnuk in share n^n hun ropui ah kan hmang a, ka l^wm hle. Lalpan hnehna a chang chiang chawpchilh khawp e.

8.  Kum khat chh<ng a ni hmasa ber ah, mahni, chh<ngkua leh Kohhran ah, l^wmthu te sawi a, thuchah ngaihthl^k te pawh ka ch^k ve >m >m mai. Mahse niz^n lam boruak chuan chhin khat mah min chhin tir thei lova, kum thar t<k ah chh<ngte n>n chaw pawh kan ei tl^ng thei lova. Inkh^wm pawh ka hman ta lo a ni a. Ka l^wm lo hle ani. Amaherawh chu t<n hnu a ka ngaihtuah l>t leh hian he thu nung tak mai ka dawn na anih av^ng erawh chuan ka hl^wk tho ka ti thei ta ani. Mualpho leh fel t^wk lohna a\angin Lalpa min p^wlna ka chang ni in ka hria. Anni t^n mai ani lo, ka t^n tak pawh a thu nung leh \angkai ani chho ta reng ani.

9. A ni reng e. Lei leh V^n Lalber Isua Krista kh^n su hreh >m >m mahse, a thu a zawm loh theih si loh chu a Pa ani tlat mai. Thu t^wp neitu ani a, in laml>t thei ani ve tawh bawk lo. Pathian hi kan zah lo \hin ni te hian ka hria. Hmu thei ni ila chuan kan hlau deuh ang a, kan zah deuh ngei ang. Mit l^wng a kan hmuh theih loh mai av^ng hian kan Pathian hi kan hlau lo \hin ani. Hmu thei ila, hmu thei suh ila, a thu chu a ngai reng ani bawk si. Kan duh duh kan sawia, kan ti a, kan awm a, kan thawk a, kan ei a, kan in \hin. Kan in hnial a, kan in hauva. Kan thu sawi te, thil tih te leh kan dinhmun te sawh ngheh n^n kan ti a, Pathian hming kan lama, chhia pawh kan chham zing na rawh e. January 1998 - November 2001 & October 2005 - a\anga vawiin (10.01.12) thleng hian Court a thawk ka ni a, Police te phei hi chu Court hmaah mite thiam lohna sawi chhuak a, d^n anga hrem an nih ngei theih n^n ti a \an la kan ni. Ror>ltu te hma ah, “He court zahawm takah hian Pathian hmingin thudik chauh ka sawi ang tih ka in tiam e,” kan ti a, Thutiam kan nei hmasa ngei ngei ani. A hma ah Police paper a kan ziah kha chu kan ziah ani mai. Magistrate hma ah erawh chuan kan ziah t^k te kha chu thu hran, daw lo t<rin kan in tiam a, kha kan thu tiam kha bawh chhiat t<r ani hauh lo. Chuti chung pawhin engah mah kan ngai lo fo. Kan sawi duh leh sawi tum sa chu kan la sawi ta \^ng \^ng \hin anih hi. O/A neih hnu a d^wt soi leh chu lungin t^n theih ani tih kan hre lo! Pathian kaihhruaina  av^ngin Court hma a ka intiam tawh hnu hi chuan ka hre lo anih chuan thu hran nise, d^wt ani tih ka hriat ngat chu ka sawi ngai lo. D^wt ka sawi theih loh hrim hrim lam ani lo. Pathian hming ka lam a, ka ph^k ang t^wk a ka zah ani tih, mite hma a tih lan hi khawiah pawh nise, ka tih t<r ni a ka hriat v^ng ani. Thudik ka sawi chu miten d^wt hmanga an rawn khing thla anih pawhin an thu ani tawh a, a mawh chu an la phur mawlh ang. A hming ka lam a khian a hre reng si a. Tu te emaw chhuah tir duh v^ng emaw a d^wt sawi mawi ngawt hi a Pathian thu lo tawp ang. Chutiang chiah chuan tu te emaw t^n tir duh av^nga d^wt sawi vak chu a Pathian thu lo hle bawk ang. Chuv^ngin khawiah pawh nise, eng hunah pawh nise, d^wt sawi thu ah chauh lo, a tih a tih lam ah pawh hian a l^wm z^wng anih ka rin mihring chu: Nghet taka ding \hin Krista nun neitu te hi an ni. Tin, d^n hi a fimkhur khawpa, midang thuhretu dang te pawh in mi thiam lohna Court hma a an sawi chhuah d^wn chuan chhia a chham tir ve ngei ngei \hin ani.

       Chutianga ngaih pawimawh hlawh Pathian chu ani a, duh duh a namn<l mai mai chi ani hauh lo ani. He Court ror>l kan han sawi ah mai pawh hian thihna hial a hrem tl^k misual a awm theih a, chutiang angah phei chuan an fimkhur leh zual >m >m \hin ani.

Sinai Tl^ng D^n te ti famkim tu Lal Isua Krista kan nei hi ava l^wmawm \hin >m!THUHMAHRUAI:   He thu hi dt 1.1.97 tukṭhuan ei hma in Tlabung Police Station ah O C a kan awm lai a Lalpa min p>k ani. Sinai Tl^ng ah Lalpan Mosia hn>n ah D^n 10 leh a ziakna Lungph>k pahnih a pe a. Ch<ng zingah chuan kan Thupui I PATHIAN HMING A NARAN IN SAWI SUH tih thu hi a 3-na ah a tel ve a. Tin, a dang te n>n uluk taka siam Thuthlung Bawm chh<ngah dah thlap ani a, Pathian Thu angin kum 7 danah chauh chhiar chhuah \hin t<r ani. He thu hrim hrim hi chu Kristian tawh phawt chuan kan naupan lai ata tawh, vawi eng emaw z^t kan hriat tawh hnu a ni \heuh ngei ang. Kei pawhin vawi eng emaw z^t chu mi chhiar ri ka hre tawh a, ka chhiar ve tawh bawk a, ka sawi ve puat puat tawh bawk. Mahse a awmze ril z^wk chu ka lo la hre lo ni in ka hre ta. An sawi ka hriat chu: Israel Puithiam ten hmas^ng D^n Bu an han copy chu an tia l^wm: “An han uluk mai mai khawp a; LOGOS tih in ziak an hmuh rual rual hian an pen or kawlawm chu an dah tawp a. An haw vang vang a, an va inbual fai leh t> t> a, chutah fimkhur >m >m, \i >m >m mai in an rawn veh phei leh d>n d>n a, L kha uluk >m >m maiin an han ziak hr^m a. =awng\ai reng chungin an haw leh vang vang a, an va in bual fai leh var a, a hma aimaha uluk in an rawn kal leh a, O kha uluk >m >m in an han ziak leh hr^m a. Chutiang hlir chuan an ziak chh^wng thin,” an ti a. “Chu hawrawp ringawt pawh chuan ziah n^n chawlhkar 1 aia tam te a daih,” an ti nia! A chhan chu: chu LOGOS chu PATHIAN kan tih mai an zah leh hlauh ber mai hming chu anih v^ng mai ani ^wm e. Hei v^ng hi ani ^wm e, hm^nlai in Bible ti ila D^n Bu hi a tam loh! A ziah chh^wn hi a lo khirh >m anih teh khuk hi!

1.  Khawi khua ah leh v>ngah pawh a tl^ngpuiin Kumhlui thlah z^n ah hi chuan =halai leh =halai lo pawh, zaikh^wm peih ve l>m lo te pawhin chhangkan, ^r kan, zu in ho, etc leh lo in terek kan tum \hin. Kawppui t<r \hian kan dap \hin anih kha. Ch<ng hlimhlawp b^wl tum zingah rau rau chuan z< ruih av^nga insual buai a awlsam a, an awm deuh ngei ngei bawk. Kohhran in programme a siam laiin, a lehlam ah chuan Krismas te ang lo deuh hlek a ngaihna rilru kan nei a, kan rilru hi Kohhran lam ah kan kal tir lo anih rau rau chuan han in relax ch^ng a awm ve \hin v^ng ani ngei ang. Chu chuan a hmazawng ai a zal>n z^wk a inngaihna thinlung min neih tir \hin ani. Hei hi Kohhran buatsaih mah nise, ruai\hehna hmun ah pawh hmuh t<r a awm fo ani.

2.  1996 Kum hlui thlah z^n ani a, hmun tin leh kum tin a kan tih d^nin he mi z^n pawh hian duty t<r te ka detail a, kumhlui thlah boruak a daih hma chu tumah relax lo t<rin ka brief a, kei ngei pawh chu khawi dang a v^k chhuak lovin In ah ka awm ani. Zanlai a p>l tawh a, chutia p^wn lam boruak te ngai ch^ng a ka awm reng lai chuan insual buai an awm a, ka hnuaia ka thawhpui ASI pakhat chuan Tlabung pa pakhat, pa te tak t> zu rui chu kut a lo thl^k na deuh ni ^wmin min han hrilh ta a. A hmun lam chu ka pan vat a. Thil awmd^n chu ka han chhui ta a. Sawi t^k ang kh^n pavalai leh \halai deuh ho, zu in rui ph<r chu khawlai ah hian an lo in sual a. =helh an tumna lamah chu pa te chuan kut a lo tuar na deuh ni ^wm tak ani. Tichuan Hospital an pan pui ngh^l a. A kut thl^ktu chuan case neih te a hlauh av^ng in ngaihdam te a lo han dil a. Pathian hmingin an lo ngaidam ve mai bawk a.

3.   A lehlam ah heihi kan khua ani a. OC ka ni bawk a, quarters ah kan chh<ngkua a khawsa kan ni. Kut thl^ktu chu ka hnuaia mi ani bawk. Chuv^ngin an inrem leh vat d^n t<r zawn chu tih t<r \<l hmasa ber chu ani ta reng reng in ka ngai ta ani. Keimah in hma ka l^k vak hma in, anmahni chu an in ngaidam ta a. Chutia an in ngaihdam t^kah chuan ziaka an in ngaihdamna chu ka demand ve thung a. Chung thil neuh neuh te chu buaipui chuan ka tlaiv^r chu ani ve ta d>r mai a. Zing khawv^r hnu chuan an in ngaihdam na lehkha pawh chu kut tuartu nau nula chuan kan quarters kawt a ka awm laiin min rawn pe ta a. Ka han chhiar a, PATHIAN HMING IN an lo ngaidam ani tih chu chiang takin an ziak kalh mai. Ka l^wm >m >m mai ani. Engmah tih zui tur ka nei ta love. He Police Station a ka awm thl^k nachhan kha kum 1995 t^wp lamah Khojoysury BSF hovin MZP te an man a, an hrem nat deuh av^nga OC chunga lungawi lova an OC zu thl^k t<ra tirh thl^k ka ni a, ka tih \hat >m lam v^ng ni lovin he khaw chhuak ka nih av^ng ngawt hian Police huatna rilru chu a bo \an m>k ani tawh a, chutih lai a tih thar a a awm leh chuan a fel d^wnin ka hre lova, hetia hmehmih a a han awm leh chu ka l^wm >m >m mai ani.

4.   Tichuan Inkh^wm ve mai tum in ka in siam ve \an thei d^wn ta in ka in hria. Mahse 8:00 am v>lah chuan, chu nula bawk chu a lo kal leh a. Ziak in FIR thar hi a rawn keng leh a, min rawn pe leh ta a. Ka lung a awilo nasa ta hle mai a. A chhan ka zawh chuan Pathian hming kh^n an ngaidam kha ani na a, B<nghmun ah kut tuar tu nupui chu Krismas leh Kumthar hmang t<rin a kal a. A hma kh^n an lo la r^wn hman lova, a nupui thu la ve tal lo chuan lo in ngaihdam ngawt kha \ha an ti lo leh deuhva, kut tuartu pawh na lutuk chu nilo mahse damdawi in ah ala awm reng tho bawk si a, chuv^ngin case siam leh z^wk kha \ha an tih av^ngin F.I.R. chu an rawn submit hran lehta ani tih a sawi a. Tichuan amah nula chu an in ngaihdamna a Pathian hminga ngaidam an nih thu an ziak kha an duh d^n a an ziak anih leh nih loh ka z^wt \ha leh ngat a. An duh d^n tak a ziak an ni tih min hrilh a. Mahse heti hi ani leh silo thei ta lo ani tih min hrilh zui ani. A thu rawnsawi chuan ka thinlung chh<ngril min d>nga, min shock na hle mai. In ngaidam hrim hrim se tih v^ng lam pawh ani tawh lo, thil hmuh sual an nei a, an hmuh sual chu hrilh an ngai ta ani e, anih loh v>k leh an thil bawhchhiat chu hrilh an ngai a, an ti lui z>l anih chuan an palz<t Pathian in an chungthu chu a r>l ang tih lam daih ani ta. Tichuan he Thuchah hi p>kin ka awm ta anih chu.

5.    He thu min rawn hrilh leh tu hi Nula fel tak ani a, hlimna ah pawh a kal nasa ve >m >m mai a. A pa chu a inkh^wm d^wn loh thu leh an In a a awm d^wn thu min hrilh a. Tichuan, “I pa chu lo han hrilh la, ka hmu duh a, ka rawn kal d^wn nia,” tiin ka chah a. Chaw te ka ei a, kei pawh Inkh^wm ta lo chuan chu thu buaipui t<r chuan ka ASI chu hruai in ka kal ta ngh^l a. An pat> a In ah kan l<t hmasa a. Ani pawh chuan a fanu sawi tho chu an thu tl<kna a nih thu te chu min hrilh a. Kei chuan, “In mak ka ti hle mai a. Ka duh ber chu Inngaidam tawn ula tih hi ani. Eng chu ka la sawi lo na a, In ink^ra remna siam t<ra hmal^k hi ka inthlahrung lo. In ngaidam duh a, in ngaidam a, chumi hnu ah tunah hian FIR in rawn submit leh a. Thil 1 ka z^wt duh che a. I huat thu ani >m lovang a, Pathian hi nge in inchh<ng ah hian lal z^wk a, In Monu?” ka ti ta thut mai a. Ka thu sawi chuan a barakhaih hle mai a, min han z^wt chiang leh a, ka sawi \ha leh a. Tah chuan, “E khai, ka lo la ngaihtuah ngai hauh loh thil anih chu. Ani chu Mo ani a, kan dah lal z^wk lul lo asin, chuv^ngin ka thu chu nise, kan report leh hnuhnawh hauh lo ang,” a ti ta mai a. A hre fiah chiang ta khawp mai. L^wmthu ka hrilh a, kut tuar te In lam pan chuan kan kal leh ta a.

6.   A kut tuar tu Pa chu alo awm a, a ni pawh chu Kumthar t<k e ti lo chuan a lo Inkh^wm peih lova. Ani hi chu a hma a kan hmuh hmasak an patea ai mah kh^n ka n>la, ka ngam z^wk bawk a. An In chh<ng ka luh chuan \hut pawh \hu lo leh pehh>l awm sek sek lo chuan, thudang reng reng sawi lovin kan thu ah ka l<t ngh^l a, “ Pu a, Kristian i ni em? Isua Krista hi Pathian ani a, Fapa ani a, Thlarau Thianghlim n>n an 3 in pumkhat an ni tih i ring em? Nge Hindu, Muslim or Buddhist or ringlotu i nih?” ka ti a. A lung a awi vak lo. “Kristian ka ni tih te chu i hre sa reng ani l^wm ni?” min lo ti a. “Ka awih ta lo, i ni theiin ka hre ta lo,” ka ti lui leh ngat a. “Engah nge chu  thu chu i rawn sawi a, ringtu ni lote a min rawn puh?” mi rawn ti rum ta ^l mai a. Kei chuan,“Kristian te chuan kan Pathian hi kan zah a. A hming hi a nar^nin kan sawi ngai lo. Nang erawh chu Kristian i nih pawhin Lal Isua leh A Pa Pathian khi engahmah i ti lo. I monu ai a hniam ah i dah chh<ng chuan Kristian a i in sawi ve hi pawm a har anih hi. Niz^nah ‘Pathian Hmingin ka ngaidam’ in ti a. I monu in ngaihdam a rawn phal leh loh in rin av^ng ringawtin ngaihdam leh loh in r>l thlu leh a, I Pathian hming chu engah mah i ti lo. I monu chuan i lakah chuan kan Pathian aiin thu a nei a, Ama hminga in Inremna pawh chu a rawn lehthal thei a ni a. In dah lal z^wk tih na chiah ani. I monu hi i pathian anih hi! I zak em? Pathian hming a nar^nin sawisuh tih kan Bible ah hian kan nei a. Lei & Van Lalber nei tu, ringtu te hi chuan thil dang zawng zawng aiin Amah chu kan dah lal a, kan zah >m >m mai ani. In chh<ngkua pawh hian in dah lal z^wk ni in ka lo ngai \hin che u. Biak In bulah in awm a. I fanu, In thu s<t leh thu min rawn hrilh leh tu phei hi chu, thlarau mi leh nula fel ber p^wl niin ka hre ve a. Ani phei hi chu he lai v>l nula zing ah rau rau hi chuan rinna lama ka lo chhuan rilr<k ber ani. Mihlim ani a, Lalpa fak ning ngai lova, l^m ning ngai lo niin ka lo hria a. He ti mai mai hi chuan thil hi ti mai mai mah ta che,” ka ti ta khawl mai a. A ngaihtuah hun chh<ng kha 5 - 10 second emaw chauh ani. A monu chu a dah lal z^wk loh thu a sawi a. A hriat sual chu a hmu chhuak a. “E a ni tak maw? Ka lo ngaihtuah hauh lova, ka tisual anih chu. Kan ngaidam ani tawh tak a, tumah in engmah kan sawi leh  tawh lovang. Lalpan min ngaidam mawlh rawh se. Kan lo tisual palh ani.” a ti thei ta. A rawn report lehna lehkha chu min l^ksak a, amah ngei chuan a pawt thl>r leh ta a. Kumthar t<kah an chh<ngkua chu thuchah rorum leh dangdai in a deng ngei mai; mahse an hlimna siam leh tu ani miau mai!

7. A thu ah Lalpa Pathian hi a ch>ng tlat ani tih a lang chiang hle in ka hria. A nar^na A hming sawi a duh loh zia pawh a chiang ani. Chutih rual rual chuan, report loh mai ani lo. An tisual ngei ani tih hriatna, lehkha chu amah chuan, a pawtthl>r a, Pathian hn>nah a lo tih dik loh av^ngin ngaihdam a dil leh ngh^l thei kha a ropui hle in ka hria a. Pathian hre mi tak chh<ngkua ani tih a ti lang hle in ka hria. Kum 1997 New Year t<k chu Inkh^wm ai a, at^n a hun hlu leh hl^wk ani a, a fapa av^ng te chu ani ang a, a lo inkh^wm lo kha ani a. Mahse chu kan hun hman chu amah leh keimah ngei pawh chuan Pathian thu hnuk in share n^n hun ropui ah kan hmang a, ka l^wm hle. Lalpan hnehna a chang chiang chawpchilh khawp e.

8.  Kum khat chh<ng a ni hmasa ber ah, mahni, chh<ngkua leh Kohhran ah, l^wmthu te sawi a, thuchah ngaihthl^k te pawh ka ch^k ve >m >m mai. Mahse niz^n lam boruak chuan chhin khat mah min chhin tir thei lova, kum thar t<k ah chh<ngte n>n chaw pawh kan ei tl^ng thei lova. Inkh^wm pawh ka hman ta lo a ni a. Ka l^wm lo hle ani. Amaherawh chu t<n hnu a ka ngaihtuah l>t leh hian he thu nung tak mai ka dawn na anih av^ng erawh chuan ka hl^wk tho ka ti thei ta ani. Mualpho leh fel t^wk lohna a\angin Lalpa min p^wlna ka chang ni in ka hria. Anni t^n mai ani lo, ka t^n tak pawh a thu nung leh \angkai ani chho ta reng ani.

9. A ni reng e. Lei leh V^n Lalber Isua Krista kh^n su hreh >m >m mahse, a thu a zawm loh theih si loh chu a Pa ani tlat mai. Thu t^wp neitu ani a, in laml>t thei ani ve tawh bawk lo. Pathian hi kan zah lo \hin ni te hian ka hria. Hmu thei ni ila chuan kan hlau deuh ang a, kan zah deuh ngei ang. Mit l^wng a kan hmuh theih loh mai av^ng hian kan Pathian hi kan hlau lo \hin ani. Hmu thei ila, hmu thei suh ila, a thu chu a ngai reng ani bawk si. Kan duh duh kan sawia, kan ti a, kan awm a, kan thawk a, kan ei a, kan in \hin. Kan in hnial a, kan in hauva. Kan thu sawi te, thil tih te leh kan dinhmun te sawh ngheh n^n kan ti a, Pathian hming kan lama, chhia pawh kan chham zing na rawh e. January 1998 - November 2001 & October 2005 - a\anga vawiin (10.01.12) thleng hian Court a thawk ka ni a, Police te phei hi chu Court hmaah mite thiam lohna sawi chhuak a, d^n anga hrem an nih ngei theih n^n ti a \an la kan ni. Ror>ltu te hma ah, “He court zahawm takah hian Pathian hmingin thudik chauh ka sawi ang tih ka in tiam e,” kan ti a, Thutiam kan nei hmasa ngei ngei ani. A hma ah Police paper a kan ziah kha chu kan ziah ani mai. Magistrate hma ah erawh chuan kan ziah t^k te kha chu thu hran, daw lo t<rin kan in tiam a, kha kan thu tiam kha bawh chhiat t<r ani hauh lo. Chuti chung pawhin engah mah kan ngai lo fo. Kan sawi duh leh sawi tum sa chu kan la sawi ta \^ng \^ng \hin anih hi. O/A neih hnu a d^wt soi leh chu lungin t^n theih ani tih kan hre lo! Pathian kaihhruaina  av^ngin Court hma a ka intiam tawh hnu hi chuan ka hre lo anih chuan thu hran nise, d^wt ani tih ka hriat ngat chu ka sawi ngai lo. D^wt ka sawi theih loh hrim hrim lam ani lo. Pathian hming ka lam a, ka ph^k ang t^wk a ka zah ani tih, mite hma a tih lan hi khawiah pawh nise, ka tih t<r ni a ka hriat v^ng ani. Thudik ka sawi chu miten d^wt hmanga an rawn khing thla anih pawhin an thu ani tawh a, a mawh chu an la phur mawlh ang. A hming ka lam a khian a hre reng si a. Tu te emaw chhuah tir duh v^ng emaw a d^wt sawi mawi ngawt hi a Pathian thu lo tawp ang. Chutiang chiah chuan tu te emaw t^n tir duh av^nga d^wt sawi vak chu a Pathian thu lo hle bawk ang. Chuv^ngin khawiah pawh nise, eng hunah pawh nise, d^wt sawi thu ah chauh lo, a tih a tih lam ah pawh hian a l^wm z^wng anih ka rin mihring chu: Nghet taka ding \hin Krista nun neitu te hi an ni. Tin, d^n hi a fimkhur khawpa, midang thuhretu dang te pawh in mi thiam lohna Court hma a an sawi chhuah d^wn chuan chhia a chham tir ve ngei ngei \hin ani.

       Chutianga ngaih pawimawh hlawh Pathian chu ani a, duh duh a namn<l mai mai chi ani hauh lo ani. He Court ror>l kan han sawi ah mai pawh hian thihna hial a hrem tl^k misual a awm theih a, chutiang angah phei chuan an fimkhur leh zual >m >m \hin ani.

Sinai Tl^ng D^n te ti famkim tu Lal Isua Krista kan nei hi ava l^wmawm \hin >m!